సామెతలు-5

1. ఆలికి లొంగినవాడు ఆరగాణిలో పడినవాడు అటిటు అవుతాడు.

2. ఆలితో కలహించి ఆకలికాదని పస్తుండెడివాడు పంజు వెధవ. 

3. ఆలిని అదుపులో పెట్టలేనివాడు, అందరినీ అదుపులో పెట్టునా?

4. ఆలిని విడిస్తే హరిదాసు, సంసారం విడిస్తే సన్యాసి.

5. ఆలి పంచాయతీ రామాయణం పాలి పంచాయతీ భారతం.

6. ఆలిమాట విన్నవాడు, అడవిలో పడ్డవాడు ఒకటే.

7. ఆలివంకవారు ఆత్మబంధువులు, తల్లివంకవారు తగినవారు, తండ్రివంకవారు దాయాదులు.

8. ఆలి శుచి ఇల్లు చెపుతుంది.

9. ఆలు ఏడ్చిన ఇల్లు, ఎద్దు ఏడ్చిన సేద్యం ముందుకురావు. 

10. ఆలి ఒల్లక అరవై ఏళ్ళు, మొగుడుఒల్లక ముప్పై ఏళ్ళు, బాలప్రాయం పదేళ్ళు.

11. ఆలుబిడ్డలు అన్నానికి ఆకోరిస్తుంటే, లంజకు బిడ్డలులేరని రామేశ్వరం పోయినాడు.

12. ఆలు బెల్లమాయె, తల్లి విషమాయె.

13. ఆలు మంచిది కాకున్న ఆరుబిడ్డల తల్లినైనా విడవాలి.

14. ఆలుమగల కలహం అద్దంమీద పెసరగింజ ఉన్నంతసేపే.

15. ఆలుమగల కలహం, అన్నం తినేదాకానే.

16. ఆలుమగల కలహం అరికకూడు వండినంతసేపు.

17. ఆలుమగలొకటయ్యేవఱకే అందఱితో అవసరం (పని).

18. ఆలుమగని సందు ఆరామడల దూరం.

19. ఆలు లేత, నారు ముదురు కావాల.

20. ఆలు లేదు చూలూ లేదు కొడుకుపేరు సోమలింగం.

21. ఆలు లేనివానికి హనుమంతరాయని గుడి, బిడియమిడిచినవాడికి వీరప్ప గుడి శరణ్యం.

22. ఆలు సొత్తు, అత్త తొత్తు.

23. ఆవగింజ అట్టే దాచి గుమ్మడికాయ కుప్ప మీద వేసినట్టు.

24. ఆవగింజకు సందు ఉంటే, అఱవై గారెలు అప్పుడే తిననా (లాగించనా)

25. ఆవాలు తిన్నమ్మకు యావ, ఉలవలు తిన్నమ్మకు ఉలుకు.

26. ఆవు ఎక్కడ తిరిగితేనేమీ? ఇంటికివచ్చి కడివేస్తే (పాలిస్తే) చాలు.

27. ఆవు చేల్లో మేస్తే, దూడ గట్టున మేస్తుందా?

28. ఆవు తొలిచూలు, గేదె మలిచూలు

29. ఆవు నలుపైతే పాలు నలుపా?

30. ఆవునిచ్చి పలుపు దాచినట్లు.

31. ఆవును చంపి చెప్పులు దానం చేసినట్లు.
32. ఆవును విడిచి గాడిద పాలు పితికినట్లు.
33. ఆవు పొదుగులోనే అరవైఆరు పిండివంటలున్నయి.
34. ఆవురంగు పాలనిబట్టి తెలుస్తుందా?
35. ఆవులన్నీ ఇచ్చి ఒక్క బక్కఆవును ఇవ్వకపోతే పాడికి కొరవా?
36. ఆవుల మళ్ళించినవాడే అర్ర్జునుడు.
37. ఆవులలో ఆబోతై తినాలి, అత్తవారింట్లో అల్లుడై తినాలి.
38. ఆవులింతకు అన్నలున్నారుగానీ, తుమ్ముకు తమ్ముళ్ళు లేరు.
39. ఆవులిస్తే పేగులు లెక్కపెట్టినట్లు.
40. ఆవులు ఆవులు పోట్లాడుకొని లేగలకాళ్ళు విరగ కోట్టినట్లు.
41. ఆవులేని ఇంట అన్నమే తినరాదు.
42. ఆవూరి వారి అంబలి తాగి దూవూరివారి దూడలు కాచినట్లు.
43. ఆవేళకి అడ్డదిడ్డంగా తిరిగితే, సంకురేతిరినాటికి చంకనాకి పోతారు.
44. ఆవో! అంటే అర్ధంకాక చస్తుంటే, ఖడో అనేదాన్ని అంటగట్టావా?
45. ఆశ అరవై నాళ్ళు, మోహం ముప్పైనాళ్ళు.
46. ఆశ ఆలిమీద, పడక చాపమీద.
47. ఆశకు అంతులేదు, గోచీకి దరిద్రం లేదు.
48. ఆశకు అంతులేదు, నిద్రకు సుఖం లేదు.
49. ఆశకు అంతులేదు, నిరాశకు చింత లేదు.
50. ఆశకుపోతే గోచీ ఊడిందట.
51. ఆశకు మించిన దూరం, వడ్డీకి మించిన వేగం లేవు.
52. ఆశకు ముదిమి లేదు, ఆర్ధికి సౌఖ్యం లేదు.
53. ఆశకు దరిద్రానికి లంకె
54. ఆశగలమ్మ దోషమెరుగదు, పూటకూళ్ళమ్మ పుణ్యమెరుగదు.
55. ఆశకలిగిన చోట ఆడినదే సరసం.
56. ఆశపడి పాసినన్నం తింటే పాడుపడి పదిలంఖణాలు చేసినట్లు.
57. ఆశపడి వెల్లుల్లి తిన్నా, రోగం అల్లాగే ఉంది.
58. ఆశబోతు బాపడు పాతగోచీలో ముప్పందుం మూటకట్టుకున్నాడుట.
59. ఆశబోధిస్తున్నది, అవమానం భాదిస్తున్నది.
60. ఆశలేని కూటికి ఆరళ్ళు లేవు.

61. ఆశ సిగ్గెఱుగదు, నిద్ర సుఖమెఱుగదు.

62. ఆశ్లేషలో ఊడ్పు ఆరుగురి (ఆరింతల) ఊడ్పు.

63. ఆశ్లేషలో ముసలి ఎద్దు కూడా ఱంకె వేస్తుంది.

64. ఆశ్లేష ముసలి కార్తె, ఆగిఆగి తుంపర కురియును.

65. ఆశ్లేషలో ఆడుగుకొక చినుకైనా, అడిగినన్ని వడ్లు.

66. ఆశ్లేషలో ఊడ్చినట్లైతే అడిగినంత పంట.

67. ఆశ్లేషలో తడిస్తే ఆడది మొగాడౌతాడు.

68. ఆశ్లేషలో పూచిన, అంతులేని పంట.

69. ఆశ్లేష వర్షం అందరికీ లాభం.

70. ఆషాఢమాసంలో అరిశలు వండను పొద్దుండదు.

71. ఆషాఢమాసానికి ఆకుపోతలు (నారుమళ్ళు).

72. ఆషాఢానికి పిషాణాలు బద్దలగును.

73. ఆసత్తకు బోసత్త (బోసి+అత్త), బోసత్తకు బోడిమొగుడు.

74. ఆసనంలో పుండు, అల్లుని వైద్యం.

75. ఆసనాలు వేస్తే పాసనాలు పుట్టినట్లు.

76. ఆసలు విడిస్తే అటమట లేదు. 

77. ఆసాది కూతలకు అర్ధంలేదు, గుడ్డి కంటికి చూపూ లేదు.

78. ఆస్థి కలిగిన అన్నంభట్టు ఆలిపక్కనపడుకొని అరుణం చదివెనట.

79. ఆస్థికొక కొడుకు, ఆశకొక కూతురు.

80. ఆస్థికొక పుత్రుడు, ప్రేమకొక పుత్రిక.

81. ఆహారం పట్ల, వ్యవహారం పట్ల మొగమాటం (సంకోచ) పడరాదు. 

ఇ

82. ఇంకే చెరువుచేపలకు కొంగను కాపుంచినట్లు.

83. ఇంగువ కట్టిన గుడ్డ, బెల్లం వండిన పొయ్యి.

84. ఇంట ఆచారత్వం (ఆచారం), బయట బడాచోరత్వం (చౌర్యం).

85. ఇంట కుడిచి, ఇంటివాసాలు లెక్కించినట్లు.

86. ఇంట గెలిచి రచ్చ గెలువు.

87. ఇంటింటా ఒక ఇటుకపొయ్యి, మాఇంట ఒక మట్టిపొయ్యి.

88. ఇంటి ఎద్దుకు బాడిగ ఏమిటి?

89. ఇంటికన్నా గుడి పదిలం.

90. ఇంటికళ ఇల్లాలే చెబుతుంది.

91. ఇంటికి అవ్వ కొలతకు తవ్వ అవసరం.

92. ఇంటికి ఆడపిల్ల ముప్పు, దోడ్డికి వారసప్రం ముప్పు.

93. ఇంటికి ఆడుబిడ్డ చేటు, మిద్దెకు పూరిపంచ చేటు.

94. ఇంటికి ఇత్తడి చిలుక, బయటకి బంగారు చిలుక. 

95. ఇంటికి ఈలకత్తి, పొరుగుకు బంగారు కత్తి.

96. ఇంటికి ఏబ్రాసి, పొరుగుకు శ్రీమహాలక్ష్మి.

97. ఇంటికి గుప్పెడు బియ్యం, ఇల్లాలికి పదిపుట్లు (పూటలు).

98. ఇంటికి ఒక పువ్వు, ఈశ్వరుడికోక దండ.

99. ఇంటికి గుట్టు, మడికి గట్టు.

100. ఇంటికి జేష్టాదేవి, పొరుగుకు శ్రీమహాలక్ష్మి.