Saturday, October 29, 2011

సామెతలు 76


1. మీబిడ్ద కింత తవుడంటే, మీబిడ్డ కిన్ని పాలు అన్నట్లు.
2. మీర లేని చుట్టం వస్తే, మిడకక తెల్లారదు.
3. మీసం పస మగ మూతికి.
4. మీసాల పసేగానీ, కోస నా బట్ట.
5. మీసాలు వడదిరిగి ఉంటే, బుగ్గలు బటువుగా ఉంటవని నమ్మక మేమి?
6. మీసాలెందుకు రాలేదురా? అంటే, మేనత్త (చాలు) చీలిక అని, గడ్డం వచ్చిందేమిరా? అంటే, అది మేనమామ పోలిక అన్నాడట.


ము


7. ముంజ ముదిరినా, లంజ ముదిరినా కొరగావు.
8. ముంజలు తిన్నవానికంటే, మోరులు తిన్నవానికే తంటా.
9. ముంజేతి కంకణానికి అద్ద మెందుకు?
10. ముంజేతిలో సత్తువ ఉంటే, మణికట్టులతో వడ్లు మొదుగుతాయి.
11. ముంజేయి ఆడితే, మోచేయి ఆడుతుంది.
12. ముంజేయి మళ్ళితేనే మోచేయి మళ్ళేది.
13. ముండకు దొరికేది మొరటు (మోటు) మొగుడే.
14. ముండాకొడుకే కొడుకు, రాజు కొడుకే కొడుకు.
15. ముండ చావనూ చావదు, ముట్టు తప్పనూ తప్పదు.
16. ముండ పెంచిన కొడుకు - ముకుదారం (తాడు) లేని కోడె.
17. ముండ ముప్పావుకు చెడ్డది, నరకుడు పావుకు చెడ్డాడు (నరకుడు=నరుడు).
18. ముండ మొయ్యవచ్చును గానీ, నింద మొయ్యరాదు.
19. ముండమోపి కాళ్ళకు మ్రొక్కితే, నీవూ నావలనే వర్థిల్లమని దీవించిందట.
20. ముండమోపి కేల ముత్యాల పాపిట.
21. ముండమోపి బలుపు - పాండురోగి తెలుపు.
22. ముండాకొడుకు మూటికి జెడితే, ముండ నూటికి జెడుతుంది.
23. ముండపై వలపుతో మోవి అనగానే జొల్లు, జుంటితేనె గాదు.
24. ముండ్లమీద పడ్డ బట్ట మెల్లిగా తీసుకోవలె.
25. ముండా కాదు ముత్తైదువా కాదు.
26. ముంత మూతికట్టు, సంచి సభ కట్టు.
27. ముంతెడు నీళ్ళకు ఉలిక్కి పడితే, బానెడు నీళ్ళు నీబావ పోసుకుంటాడా?
28. ముంతెడు పాలకు ముత్యమంత చేమిరి (మజ్జిగ).
29. ముందటివానికి ముంతం బలి, వెనకటివానికి తెడ్డెం బలి.
30. ముందరికాళ్ళకు బంధాలు వేసి, ముండల తాళ్ళు తెంపినట్లు.
31. ముందరికి వచ్చి కాలు విరుగపడ్డట్లు.
32. ముందరేరు పోతే, ఆరేరే ముందరే రౌతుంది.
33. ముందు అరకకు మొనగాళ్ళను కట్టవలె.
34. ముందు ఆకు (విస్తర) వేయించుకుంటే, రరువాత ఎప్పుడైనా తినవచ్చు.
35. ముందు(కుపోతే) గొయ్యి, వెనుక(కుపోతే) నుయ్యి.
36. ముందుకుపోతే మురికిముండ, వెనుకకుపోతే వెఱ్ఱిముండ.
37. ముందువచ్చే చండ్లను వెనుకకు నెట్టితే పోతవా?
38. ముందు చచ్చింది ముత్తైదువ, వెనుక చచ్చింది విధవ.
39. ముందు చూస్తే అయ్యవారి గుఱ్ఱంగా ఉంది. వెనుకచూస్తే సాహేబు గుఱ్ఱంగా ఉంది.
40. ముందుచేసిన తప్పు మూలను ఉంటే, వెనుకచేసిన తప్పు మంచం కాడికి వచ్చినట్లు.
41. ముందు నడిచే ముతరాచువాణ్ణి, వెనుకవచ్చే ఏనాదివాణ్ణి నమ్మరాదు.
42. ముందు నడిచే ముతరాచువాణ్ణి, ప్రక్కన వచ్చే పట్రాతివాణ్ణి నమ్మరాదు.
43. ముందు నడిపించి, కొంకులు కొట్తినట్లు.
44. ముందున్నది ముసళ్ళ పండుగ.
45. ముందున్నది ముసార్ల పండుగ.
46. ముందు పెళ్ళాం బిడ్డలు ముంత ఎత్తుక తిరుగుతూ ఉంటే, లంజకు బిడ్డలు లేరని రామేశ్వరం పోయినాడట.
47. ముందు పోటు, వెనుక తన్ను (ఎద్దు చేసే పని).
48. ముందుపోయేది ముండ్లకంప, వెనుకపోయేది వెన్నముక్క.
49. ముందు ముచ్చట్లు, వెనుక తప్పట్లు (చప్పట్లు).
50. ముందు మునగ, వెనుక వెలగ (ఇంటికి కూడదు).
51. ముందు మురిసినమ్మ పండుగ గుర్తెరుగదు.
52. ముందు ముల్లు త్రొక్కి, వెనుక భద్రం అన్నట్లు.
53. ముందు వచ్చినందుకు మున్నూరు వరహాలు దండుగ, మళ్ళీ ఏలవస్తివే? మాయదారి తొత్తా?
54. ముందు వచ్చిన చెవులకంటే, వెనుక వచ్చిన కొమ్ములు (వాడి) ఎక్కువ.
55. ముందు వచ్చినదానికి మూగుళ్ళు, వెనుక వచ్చినదానికి వేగుళ్ళు.
56. ముందువాగికి ముందోపులు, వెనుకవారికి దొప్పదోపులు.
57. ముందు వాళ్ళకి మూకి(కు)ళ్ళు, వెనుక వాళ్ళకు నాకి(కు)ళ్ళు.
58. ముందు సంతకి అరవు ఏడ్చింది.
59. ముందే ముక్కిడి పైన పడిశం.
60. ముక్కిడికి తోడు పడిశము.
61. ముక్కిడి కిచ్చిన నత్తు, విత్తిన మొలువని వితు.
62. ముక్కిడి తొత్తుకు ముత్యపు నత్తేల?
63. ముక్కిడిదాని పాటకు ముండోడి మెచ్చుకోలు.
64. ముక్కు ఉండేవరకు పడిశ ముంటుంది.
65. ముక్కు ఏదిరా? అంటే, తలతిప్పి చూపించాడట.
66. ముక్కు కోసినా, ముందటి మొగుడే మేలు.
67. ముక్కుకోస్తే మూడ్నాళ్లకొస్తుంది, కొప్పకోయరా కుమ్మరిమగడా.
68. ముక్కు చిన్నది, ముత్యం పెద్దది (ముక్కెర పెద్దది).
69. ముక్కు చొచ్చి కంట్లో ప్రవేశించినట్లు.
70. ముక్కు డుస్సిన పసరం లాగు.
71. ముక్కు దాటితే ముఱికి, నాలుక దాటితే నరకం.
72. ముక్కు నలిపి దీపం పెట్టమంటే, మొగుడి (మామ) ముక్కు నలిపిందట.
73. ముక్కు పట్టని ముత్యం, చెవు పట్టని కమ్మ.
74. ముక్కు పట్టిన వానిచేత చీదించినట్లు.
75. ముక్కు పట్టుకుంటే ప్రాణం పోతుంది (దుర్బలుడనుట).
76. ముక్కు మూరెడు, సిగ బారెడు.
77. ముక్కు మూసుకుంటే, మూడు ఘడియలు.
78. ముక్కు మొగం లేని బిడ్డ, మొదలు తుది లేని పాట.
79. ముక్కులో ఏవేలు పెట్టినా సరిపోతుంది.
80. ముక్కులో చీమిడొయ్! అంటే, నీచేతితోనే కాస్త తీసివేయ మన్నాడట.
81. ముక్కులోని వెంట్రుక కొప్పులోనికి వచ్చి, మూగవాడు అమ్మా! అన్ననాటికి చూతాంలే.
82. ముక్కెడి ముక్కుకు తక్కెడు బంగారమట.
83. ముఖం అందం, ముడ్డికి చేటు.
84. ముఖము చూస్తే కనబడదా మీగాళ్ళ వాపు?
85. ముఖము తేట, ముడ్డి తీట.
86. ముఖము బాగోలేదని అద్దం పగులగొట్టినట్లు.
87. ముఖము మాడుపు దీపమింటికి కొరగాదు, ఱంకుబోతు పెండ్లాం మొగుడికి కొరగాదు, ఏడ్పుగొట్టు బిడ్డ చంకకు కొరగాదు.
88. ముఖములో సుఖంలేదు, మోకాళ్ళలో బిగువులేదు.
89. ముఖస్తుతి, చేసినవానిని చేయించుకొనినవానిని ఇద్దరిని చెరచును.
90. ముఖానికి ముక్కాసర, దండకు కొలికాసర.
91. ముఖాలు చూచి బొట్టు పెడతారు, పిఱ్ఱలు చూచి పీటవేస్తారు.
92. ముగ్గిరి మధ్య ముంత దాగింది.
93. ముగ్గుపిండి అట్లకు పనికి వచ్చునా?
94. ముగ్గురికి తెలిస్తే మూడులోకాలకు పాకుతుంది.
95. ముగ్గురిని కూల్చెరా ముండదైవం.
96. ముగ్గురు ఆడవాళ్ళు కూడితే, పట్టపగలే చుక్కలు పొడుస్తాయి.
97. ముగ్గురు బిడ్దలను కంటే, ముసలివానికైనా కొరగాదు.
98. ముగ్గురు మూడు లోకాలయితే, ముసలిది మాయలోకం.
99. ముగ్గురెక్కిన బండి పొలిమేర దాటదు.
100. ముచ్చు ముండకేల ముంజేతి కడియాలు?

Sunday, October 23, 2011

సామెతలు 75


1. మామా! మామా! గోచి ఊడిందేమి? అని వదినె మరదళ్ళు అంటే, మిమ్మల చూచే లేండి, ఊరుకొండి- అన్నాడట.
2. మామిడికాయలు తరిగితే, కత్తిపీట వాదర పులుస్తుందా?
3. మామిడిచెట్టుకు మడిగుడ్డ కట్టి, దొంగలు ఎక్కరులే అన్నట్లు.
4. మామిడి మగ్గితే సజ్జలు పండును.
5. మామిళ్ళ కాఙ్ఞ గానీ, గుగ్గిళ్ళకు ఆఙ్ఞా?
6. మామిళ్ళకు మరణాలు, చింతలకు సిరులు (మామిడికాపు ఎక్కువైన సంవత్సరం అరిష్టము, చింతకాపు ఎక్కువైన సంపద అని).
7. మామిళ్ళు కాస్తే మశూచికాలు మెండు.
8. మామిళ్ళకు మంచు చెఱుపు, కొబ్బరికి కుడితి చెఱుపు.
9. మామిళ్ళు నరికి మోదుగలు నాటినట్లు (పువ్వులకు మురిసి).
10. మాయలవాడు మహితాత్ము సాటియా?
11. మా యింటాయన కెంత మతిమరుపంటే నీళ్ళలోబడి ఈదను మరచిపోయినాడు.
12. మా యింటాయన వ్రసింది మా యింటాయెనే చదువాలంటేం మా యింటాయన రాసింది మా యింటాయూనే చదువలెడన్నదట ఇంకొకతె.
13. మాయింటిమగవారు మమ్ము దొబ్బుటేగాని పొరుగింటి పోరుల పొంత పోరు.
14. మా ఇంట్లో తిని మీ ఇంట్లో చేయి కడుక్కో మన్నట్లు.
15. మాయ సంసారం- మంటి దొంతులు.
16. మారకం మొన్నటి మాదిరే, తిండి ఎప్పటి మాదిరే.
17. మారికి వారశూలా?
18. మారిన తనయింటికి రమ్మనినవానిని ఏమనాల?
19. మారుచీర లేక మేలుచీర కట్టుకొన్నట్లు.
20. మారుమనువు చేసుకొని, మొదటిమొగని సుద్దులు చెప్పినట్లు.
21. మారు పెట్టించుకోక (పోసుకోకుండాపోతే) మరల రాదు (మారు=మజ్జిగ, మరల పెట్టించుకొనుట).
22. మారు లేని తిండి మాల తిండి, దొరలేని తిండి దయ్యపు తిండి.
23. మారులోకానికి వెళ్ళినా, మారు తల్లి వద్దు.
24. మార్గశిరంలో మాట్లాడటానికి పొద్దుండదు.
25. మార్గశిరాన మామిడి పూత.
26. మార్జాలస్వప్నాలు మాంసం మీదనే.
27. మాలకు మాంసం గొడారికి తోలు (గొడారి=మాదిగ).
28. మాలకూటికి పోయినా నీళ్ళపప్పే.
29. మాలకూటికి లోబడ్డా పప్పుబద్ద దొరకలేదు.
30. మాలజంబం మల్ల (మూకుడు) మీద, వానజంబం ఊసరం మీద.
31. మాలదాన్ని ఎంకటమ్మ! అంటే, మదురెక్కి నీళ్ళచాయ కూర్చున్నదట (నీళ్ళచాయ=చెంబట్లు, దొడ్డికిపోవుట, నీటివైపుపోవుట అనుట).
32. మాలదాన్ని ఎంకటమ్మ! అంటే, మరికాస్త ముందరింట్లోకి వచ్చిందట.
33. మాలదాన్ని ఎంకటమ్మ! అంటే, మఱింత బిగుసుకొన్నదట.
34. మాలపల్లెలో మంగళాష్టకాలు.
35. మాలపున్నమ ముందర మాదిగవాడైనా చల్లడు.
36. మాలబంటుకు ఇంకొక కూలిబంటా?
37. మాలబింకె(కా)లు మందబయలున, వానబింకాలు బొల్లిచవుళ్ళలోను.
38. మాలముద్దు వెన్నగాల్చి పెట్టబోయిందట.
39. మాలలకు మంచాలు, బావలకు పీటలా?
40. మాలవాడ కుక్క మఱి అన్న మెఱుగునా?
41. మాలవాడ(ను) కుక్క మరగిన చందంబు.
42. మాలవాడి పెళ్ళి మహసూల్ తో సరి (మహసూల్ = కుప్పనూర్పిళ్ళు).
43. మాలవాడు చేసినట్లు ఉండాల, సంసారి చెడ్డట్లే ఉండాల.
44. మాలాయగారికి తోలాయ గారు గురువు.
45. మాలీషు చేసినట్లూ ఉణ్దవలె, కాపు చెడ్డట్లూ ఉందవలె.
46. మాలోడికి నాకెందు కింతపెద్ద వాలగ అన్నాడట (వాలగ =ఒక రకమైన చేప).
47. మావాడు దెబ్బల కోరుస్తాడు అంటే, విడిపించే దిక్కులేక అన్నట్లు.
48. మావాళ్ళు వద్దన్నందుకు, మంగళగిరి తిరునాళ్లకు వెళ్ళినందుకు నాపని ఇంటే కావాలి- అన్నదట.
49. మావళ్ళు వద్దన్నదానికి, నేను వచ్చినదానికి, ఇతణ్ణపుదానికి, యిట్లానే కావాల కొట్టుకో మన్నదట.
50. మావి మాకిస్తే, మడిమాన్యా లిచ్చినట్లు.
51. మాస(ష) మెత్తు బంగారు మనిషిని గాడిద చేస్తుంది.
52. మాసికలేసిన గుడ్డ, దాసిదాని బిడ్డ.
53. మాసికలేసిన బొంత - లిద్ది వేసిన బండికుండ.
54. మాసికానికి ఎక్కువ, తద్దినానికి తక్కువ.
55. మాసినతలకు మల్లెపూల అలంకారమా?
56. మాసేమో పెద్దమాసి, బుద్ధేమో గాడిద బుద్ధి (మాసి=మనిషి).


మి


57. మింగను మెతుకులేకుంటే, లంజకు లత్తుకట.
58. మింగను మెతుకు లేదు, మీసాలకు సంపెంగ నూనె అట.
59. మింగిన పిడసకు రుచి ఏమన్నట్లు.
60. మించినదానికి మంచి లేదు.
61. మింటికన్నా పొడుగు, నగరికన్నా ధాష్టీకం లేవు.
62. మింటికి మంటికి ముడివేసినట్లు.
63. మిండగాని జూచి గుందములో పడతాను అన్నదట.
64. మిండగాడు డబ్బివ్వకపోతే, మొగుడితో పోయినట్లనుకుంటాను పొమ్మన్నదట.
65. మిండడి ఈవి ఎంతో, లంజ మక్కువా అంతే.
66. మిండని నమ్ముకొని జాతరకు పోయినట్లు.
67. మిండల కొడుకుల సంపద దండుగలకే గాక (ఱండలకే గాక) దానధర్మము లగునా?
68. మిండలను మరిగినమ్మా, మీగడతిన్నమ్మా ఊరకుండరు.
69. మిగిలితే మిండడౌతాడు అన్నట్లు.
70. మిగిలిన సున్నాన్ని, మిగిలిన రాజును ఊరకే వదలరాదు.
71. మిట్టానువారి సైతాను మిడ్డెక్కి అదిలించినా పోదు.
72. మిట్టిపడును నరుడు చేటెరుగక.
73. మిడి(ణి)కి చచ్చేదాని ముందు కులికి చావాలి.
74. మిడిమేలపు మిండని ఉంచుకునేకంటే గట్టుకు మంచం మోయవచ్చు.
75. మిడుగురులు చీకట్ల నడచునా?
76. మిడుతంభట్లు జోస్యం వలె.
77. మిడుతంభట్లు తైతుల మిత్తి.
78. మితం తప్పితే, అమృతమైనా విషమే.
79. మితం తప్పితే, హితం తప్పుతుంది.
80. మిథునంలో పుట్టిన మొక్క, మీసకట్టులో పుట్టిన కొడుకు అక్కరకు వస్తారు.
81. మిద్దె ఉన్నవాడు బ్రతికి, గుడిసె ఉన్నవాడు చావడు.
82. మిద్దె మీద పఱుగు, మీసాలమీద మెఱుగు.
83. మినుములు తింటూ, అనుములు చేతిలో పెట్టినట్లు.
84. మిన్ను కలిగినా, కన్ను కలిగినా కారక మానవు (కలుగు=ఎఱ్ఱనగు).
85. మిన్నుపై బడినా మెలపుతో నఱచేతులొగ్గ జాలినవాడు.
86. మిన్ను విఱిగి మీదపడితే అరచేతితో అడ్డగలమా?
87. మిన్ను విఱిగి మీదపడ్డట్లు.
88. మిరపకాయ చిన్నదని మేల మాడరాదు.


మీ


89. మీఇంటి గేదె, మాఇంటి దూడ, తీసుకురా తిమ్మక్కా వీసెడు నెయ్యి.
90. మీ ఇంట్లో తినివచ్చి మాఇంట్లో చేయి కడుక్కోమన్నట్లు.
91. మీ ఊరు మా ఊరికెంత దూరమో, మా ఊరూ మీ ఊరికి అంతేదూరం.
92. మీకు మాట, మాకు మూట.
93. మీగడ మింగేవానికి వెన్న ఎట్లా వస్తుంది?
94. మీగాలి మీద పడిన మెతుకు మిట్టి మిట్టి పడ్డట్లు.
95. మీగాళ్ళు వాచినమ్మా! ంఈ ఇంట్లో ఓండ్లి ఎప్పుడూ? అంటే, మోకాళ్ళు వాచినమ్మా! మొన్ననే అయిపోయింది అన్నదట.
96. మీ గొడ్డు కింత నున్న అంటే, మా బిడ్డ కింత వెన్న అన్నట్టు.
97. మీద మిల మిల, లోన లొటలొట.
98. మీద మెరుగులు, లోన పురుగులు.
99. మీనమేషాలు లెక్క బెట్టినట్లు.
100. మీను మ్రింగిన గ్రుక్కెడుతో మున్నీటికి కొరత ఏర్పడుతుందా?

Sunday, October 16, 2011

సామెతలు 74


1. మాచకమ్మ సమర్త మఖయితే నేమి? పుబ్బయితే నేమి? మఱి పునర్వసైతే నేని?
2. మాచకమ్మకు మరునింట నాచు మెండు; వంధ్యకు మైథునేచ్చ మెండు.
3. మాచకమ్మకు ముత్యాలసర మదేల?
4. మా చక్కెరతో మీ పొంగ లెందుకు వండాలి?
5. మాచర్ల దొరలకు మీసాలు లేవు, పల్నాటి దొరలకు వాసాలు లేవు.
6. మాటంటే మహరాజుగూడ నిలబడతాడు.
7. మాటకారి నీటుకాడు.
8. మాటకు పడిచస్తాము కానీ, మూటకు పడి చస్తామా?
9. మాటకు ప్రాణము సత్యము, బోటికి ప్రాణము మానము, చీటికి ప్రాణము వ్రాలు.
10. మాటకు మా ఇంటికి, కూటికి మీ ఇంటికి.
11. మాటకు మాట తెగులు, నీటికి నాచు (పాచి) తెగులు.
12. మాటకు మాట శృంగారం, పేటకు కోట శృంగారం.
13. మాటకు ముందు ఏడ్చె మగవాణ్ణి, నవ్వే ఆడదాన్ని నమ్మరాదు.
14. మాటకు సొంపు, పాటకు ఇంపు.
15. మాటగొప్ప చెప్ప మాటలు చాలవు.
16. మాట గొప్ప మానిక పిచ్చ.
17. మాట చుట్టమే గానీ, పూట చుట్టం కాదు.
18. మాట చూదనిదే మనసీయరాదు.
19. మాత మాటకు తప్పు, జోడి నెత్తిన ముప్పు.
20. మాటలకు మల్లి, చేతలకు ఎల్లి.
21. మాటలకు మా ఇంట్లో, మాపటికి మీ ఇంట్లో.
22. మాటలకు ఆ-లకు పేదరికం లేదు.
23. మాటల తేటలు(తీపి) మా ఇంటికాడ, మాపటితిండి మీ ఇంటికాడ.
24. మాటలచేత భూపతులు మన్ననలిత్తురు.
25. మాటలచేత మన్ననలు పొందవచ్చును.
26. మాటలచేత మహాకాళిని నవ్వించవచ్చు.
27. మాటలచేత మహారాజుబిడ్డను మనువు తెచ్చుకోవచ్చు.
28. మాటలచేత మాన్యాలు సంపాదించవచ్చు.
29. మాటలతో మూటలు కొనవచ్చు.
30. మాటల పసేగానీ చేతల పస లేదు.
31. మాటలలోనే మనుబోలువారు పిడూరు దాటినట్లు.
32. మాటలలోపడి మగనిని మఱచినట్లు.
33. మాటల సత్రానికి నాదో పల్లా (నాదొక బస్తా) (పల్లా= ఒక కొలమానిక).
34. మాటలు ఆకులు, చేతలు పండ్లు (కాయలు).
35. మాటలు ఎప్పుడు నిలుపాలనో తెలియనివాడే వదరుబోతు (వాయాడి).
36. మాటలు కోటలు దాటును, కాలు గడప దాటదు.
37. మాటలుచెప్పే మొనగాండ్లేగానీ, పూట బత్తెమిచ్చే పుణ్యాత్ములు లేరు.
38. మాటలు తల్లిమాటలు, పెట్టు సవతితల్లి పెట్టు.
39. మాటలు నేరకున్న నవమానము అన్యము మానభంగమున్.
40. మాటలు నేర్చిన కుక్కను వేటకు తీసుకపోతే, ఇసుకో అంటే ఇసుకో అన్నదట.
41. మాటలు నేర్చినమ్మ ఏడ్చినా ఒక సొంపే (బాగుంటుంది).
42. మాటలు నేర్వలేకపోతే, పూటలు గడువవు.
43. మాటలు పోయినాక, మూటలు పనికిరావు.
44. మాటలు మంచి, చేతలు చెడ్డ.
45. మాటలేగానీ చొరనీదు మాచకమ్మ.
46. మాటలే మంత్రాలు, మాకులే మందులు.
47. మాటలో నీటుంది, మాటలో పోటుంది, మాటలో సూటి ఉంది.
48. మాట వెండి, మౌనం బంగారం.
49. మాటే లేకుంటే చోటే లేదు.
50. మాట్లాడ నేరిస్తే, పోట్లాడరాదు (పోట్లాడ పనిలేదు).
51. మాట్లాడితే మరామేకు (మరచీల).
52. మాట్లాడితే మల్లెలు, కాట్లాడితే కందు(తి)రీగలు.
53. మాట్లాడుతుంటే వచ్చేవి మాటలు, గోరాడుతుంటే వచ్చేవి వెంట్రుకలు (బొచ్చు).
54. మాట్లాడే వానికి వినే వానికి అర్థం కానిదే వేదాంతం.
55. మాడపన్ను కొరకు మహిషంబు నమ్మితి, మడమనూరి వృత్తి మాలవృత్తి.
56. ' మాణవా ధీశర, మణువు నాలికవాడు ' అని సెట్టిగారు పురాణం చదివితే, ' అబ్బో! అంత పెద్ద నాలిక ఎవరికుంది? ' అని ప్రశ్నించగా, ' ఇనుము యిదర్భదేశమున యీరుడికుండెను ' అన్నాడట ఇంకొక శ్రోత.
57. మానిక్యం పోయి, పసిపాత దొరికినట్లు.
58. మాణిక్యానికి మసి పూసినట్లు.
59. మాతకు గజ్జలాడితే, మాదిగకు సివమెత్తుతుంది.(మాత= పెండ్లి లేకుండా జాతరలో సిందువేయు మాదిగ స్త్రీ).
60. మాతాతలు నేతులు తాగారోయి, మా మూతులు వాస్న చూడండొయ్.
61. మాదాకవళమమ్మా! అంటే మా ఇంటాయన నీకు కనుపించలేదా? అన్నదట.
62. మాదిగ మంచానికి కాళ్ళవైపూ ఒకటే, తలవైపూ ఒకటే.
63. మాదిగ మంపు మాపటిదాక, కాపు మంపు కపిల వేళదాక (మంపు=మాంద్యము, మత్తు; కపిల=మోట).
64. మాదిగ మల్లి, కంసాలి ఎల్లి (మల్లి=మళ్ళీ రమ్మనుట; ఎల్లి=రేపు రమ్మనుట).
65. మాదిగవాని బ్రతుకు ముదురుమీద గడ్డి ఒకటే.
66. మాదిగవాని ఆలయినా, మాడే కాలికి చెప్పు లేదు.
67. మాదేవుని సత్యం మాకు తెలియదా?
68. మా దొబ్బే రెడ్డి వచ్చాడు, కోళ్ళ గూటిలో మంచంచేయి అన్నత్లు.
69. మాధవభట్లకు పడిశము ఏటా రెండుమార్లు రావటమూ, వచ్చినప్పుడల్లా ఆరేసి నెలలుండటము.
70. మాధుకరం వానింటికి ఉపాదానం వాడు పోయినట్లు.
71. మాధ్వులకు భుక్తి, వైష్ణవులకు భక్తి, అద్వైతులకు యుక్తి.
72. మానంది (మహానంది)తిరుణాళ్ళమన్నాయె గాని, ఏట్లో పడుకుంటే నోట్లో చేసిపోయినారు.
73. మానం పోయిన వెనుక ప్రాణ మెందుకు.
74. మానవ సేవే మాధవ సేవ.
75. మానవ జీవితాన్ని పాలించేది విధేగానీ విఙ్ఞానం కాదు.
76. మానవుడు తాను చేసిన పనిముట్టుకే పనిముట్టయి పోతున్నాడు.
77. మానవు లుందరు గానీ, మాటలు ఉండి (నిలచి) పోతవి.
78. మానికకు కరవు లేదు, కోమటికి పరువు లేదు.
79. మానిన పుండును మళ్ళీ రేపినట్లు.
80. మానిన పుండు మళ్ళి సెలపోసినట్లు (సెలపోయు=తిరిగి చీము పోయు).
81. మానిన రోగానికి మందు వద్దు, ఈనిన కుక్క ఇంత ఉన్నది వైద్యుడా! అన్నాడట.
82. మానిన పండ్లు మాని కిందనే పడును (రాలును).
83. మాన్పిందే మందు, మాంపినవాడే వెజ్జు.
84. మాన్పిందే మందు, బ్రతికిందే ఊరు.
85. మానుకొద్దీ చెక్కు తీయాలి.
86. మానుగొట్టి మీద ద్రోసికొన్నట్లు.
87. మానుపిల్లి అయినా మట్టిపిల్లి అయినా ఎలుకను పట్టిందే పిల్లి.
88. మానుమాను దిరుగు మహికోతి కైవడి.
89. మానెడు గింజలకు పనికి బోతే కుంచెడు గింజలు దూడ తినిపోయిందట.
90. మానెడు పిండవచ్చును గానీ, చిట్టెడు తిరిగి ఎక్కించలేము.
91. మానెడు మంటిలో పోసుకుంటే, ఇద్దుము యింటిలో పోసుకుంటారు.
92. మానేదానికి మండేలా? మానని దానికి మందేలా?
93. మా పిల్లవానికి ముప్ఫైరెండు గుణాలున్నవిగానీ, రెండుమాత్రం తక్కువ.
94. మా బావ వామహస్తానికి తోడు చాదస్తం.
95. మాబఱ్ఱె చస్తే చచ్చింది గానీ, పెద్దాయన బఱ్ఱె పాలివ్వకపోతే చాలు.
96. మాబూసాహేబ్ పెండ్లామైతేనేమి? బాబూసాహేబ్ పెండ్లామైతే నేమి? మన ఇంట్లో పాచిపని మతకం లేకుండా చేస్తే చాలు.
97. మామతో కూడా మంచమల్లి, తాతతో కూడ తడక కట్టటానికి వచ్చిందట.
98. మామతో గూడ వేడన్నంతిని, అక్కతో గూడ పైటన్నం తిని, అమ్మతో గూడ అంబలి తాగేవాడు.
99. మామ బంతికి కూర్చొని, అత్తబంతికి లేస్తాడు.
100. మామా ఒక ఇంటి అల్లుడే! అత్తా ఒక ఇంటి కోడలే.

Saturday, October 8, 2011

సామెతలు 73


1. మనిషి కోతి అయ్యే దెప్పుడంటే తానద్దం చూచుకొనేటప్పుడు
2. మనిషి మంచిచెడ్డలు తెలుసుకోవాలంటే అతనిని అధికారపీఠంలో పెట్టాలి.
3. మనిషికి ఉన్నది పుష్టి, పసరానికి తిన్నది పుష్టి.
4. మనిషికి ఒకమాట, పండు కొక రుచి (పశువు కొక దెబ్బ).
5. మనిషికి గాక కష్టాలు మాకులకు వస్తవా?
6. మనిషికి మాటే అలంకారము.
7. మనిషి కొక తెగులు మహిలో వేమ అన్నారు.
8. మనిషికి ఒక మాట, గొడ్డుకొక దెబ్బ.
9. మనిషి గబ్బు మారుమారు, నా గబ్బు తీరుతీరు.
10. మనిషి చస్తే మాట మిగులుతుంది, ఎద్దు చస్తే ఎముక మిగులుతుంది.
11. మనిషి తిండిమోయన దున్నపోతు తిండి-దెయ్యపు తిండి మధ్యన.
12. మనిషి పేదయితే, మాటకు పేదా? 
13. మనిషి పోచికోలు కాడు (పోచికోలు=వృద్ధుడు).
14. మనిషి బొమ్మవ్రాసి క్రింద మనిషి అని ఎందుకు వ్రాసావంటే, లేకుంటే కోతి అనుకుంటా రన్నాడట.
15. మనిషి మంచిదే కానీ గుణం గుడిసేటిది.
16. మనిషి మర్మము, మాని చేవ బయటకి తెలియవు.
17. మనిషి మీద పీడ మహిమీద పోయింది.
18. మనుగ(గు)డుపు పెండ్లికొడుకు వలె.
19. మనుగుడుపు నాటి మాటలు మనివిన నాడుండవు.
20. మనుజుడొకటి తలంప దైవమొకటి తలంచు.
21. మనువు చెడి ముండ బుద్ధిమంతురాలయింది
22. మనువు నిత్యం కాదు, ఏకులరాట్నం అమ్మబోకు అన్నట్లు.
23. మనువును నమ్ముకొని బొంత బోర్ల (పొయ్యిలో) వెసుకొన్నట్లు.
24. మను వొక్కచోట మనసు ఇంకొకచోట.
25. మనుషు లందరి తలపైనా మంగలి చేయ్యి.
26. మనుషులు పోయినా మాటలు నిలుస్తాయి.
27. మనోవ్యాధికి మందు లేదు.
28. మన్ననలేని మహీపతి కొలువు, లాలన లేని లంజ పొందు ఒకటే.
29. మన్ను తిని మంచినీళ్ళు త్రాగినట్లు.
30. మన్ను తిన్న పాము వలె.
31. మన్నును నమ్మి దున్నినవాడే మన్నీడు.
32. మన్ను పట్టితే బంగారం, బంగారం పట్టితే మన్ను.
33. మన్ను, మిన్ను మెత్తనయితే మనుష్యులకు బ్రతుకు.
34. మన్ను వెళ్ళకుండా దున్నితే, వెన్ను వెళ్ళకుండా పండును.
35. మన్మథవేదనకు, మందబుద్ధికి మందులేదు.
36. మన్మధుడే పురుషుడైనా మాయలాడి తన మంకుబుద్ధి మానదు.
37. మన్యం మఱిగిన మనిషి, మాదిగాడ (మాదిగపల్లి) మఱగిన కుక్క వెనక్కి రావు.
38. మప్పడం (మరపడం) తేలికే గానీ తిప్పడం కష్టం.
39. మబ్బును వెతుక్కుంటూ పైరుపోదు, ఆవును వెతుక్కుంటూ దూడపోదు.
40. మబ్బులు చెదిరిపోయినా వాననీరు నిలిచే ఉంటుంది.
41. మబ్బులో పొద్దు మాయమైపోతే, కోడళ్ళ ప్రాణాలు కొలికిళ్ళకొచ్చె.
42. మప్పులో పొద్దు మగడాలిని చెఱచును.
43. మమత విడువకున్న మానునా మానంబు.
44. మరుగుజ్జు మహామేరువు ఎక్కినా మరుగుజ్జే.
45. మరుదండపు మిడిసిపాటు మననీయదు.
46. మరుదండమునకు విలసనములు మెండు.
47. మఱచిపోయి చచ్చినాను, ప్రాణమా! రమ్మంటే వస్తుందా?
48. మఱచిపోయి మజ్జిగలో చల్లపోశాను అన్నట్లు.
49. మఱచిపోయి మజ్జిగలో చేమిరి వేసినట్లు (చేమిరి=తోడు పెట్టుట).
50. మఱచిపోయి మారుబొట్టులో మజ్జిగ పోసినానన్నట్లు (మారుబొట్టు=మజ్జిగ).
51. మరుగుభాషపై మన్నుపొయ్యి, గంజిలో ఇంత ఉప్పెయ్యి.
52. మరులున్న వాడే మగడు.
53. మరువముతోనే పరిమళము.
54. మర్యాదకుపోతే మానం దక్కదు.
55. మర్యాదరామన్న మాట తప్పినా, నా వేటు తప్పదు.
56. మఱ్ఱిచెట్టుక్రింద మొక్కలు మొలవవు, అయ్యక్రింద ఎవ్వరు ముందుకురారు.
57. మల నల్లబడితే వాన, చన్ను నల్ల బడితే బిడ్డ.
58. మలప గేదే మానెడు ఇచ్చును.
59. మలపసన్యాసికి మాచకమ్మకు జత.
60. మలబారులో చెవులు కుడుతారని మాయవరం నుంచి చెవులు మూసికొని పోయినట్లు.
61. మలలు మింగే మహదేవునికి తలుపొక అప్పడం.
62. మలుగులు క్రుంగితే (గుంజితే) మావటికి ఈనును (చూడుపసరం) (మలుగు= ముడ్డికీలు భాగం).
63. మల్ల తెచ్చుకో అయ్యా! అంటే మఱింత బువ్వెట్టు అన్నట్లు.
64. మల్లిని చెయ్యబోతే పిల్లి అయినట్లు.
65. మల్లీ! మల్లీ! మంచానికి కాళ్ళెన్ని? అంటే, మూడున్నొకటి అన్నదట.
66. మల్లె పట్టిన చేమవలె (మల్లె= ఒక చీడ వంటి కలుపు).
67. మసిపాతలో మాణిక్య మట్లు.
68. మసిపూసి మారేడును నేరేడు చేసినట్లు.
69. మసిబొగ్గు కస్తూరి మహిమ దీపించినా పరిమళానంద సౌభాగ్య మీదు.
70. మసి మొగము వాడు, చమురు కాళ్ళ వాడు పోగయినట్లు.
71. మసీదికాలె మదార్ సాబ్ అంటే, సందెడు బొంతలు చంకనున్నాయి అన్నాడట.
72. మహాంతమైన లొల్లి మానెడు వడ్లు అలుకదు.
73. మహాభారంలో ఆదిపర్వతం అన్నట్లు.
74. మహామహావాళ్ళు మడుగులో పడుతుంటే కోణంగి దాసరి కోనేటిలో పడెనంట.
75. మహామహావాళ్ళు మదుళ్ళకింద ఉంటే పుల్లాకు నా గతేమి అన్నదట.
76. మహామహావాళ్ళు మదుళ్ళకింద ఉంటే, గోడ చాటు వారికి శరణు శరణు.
77. మహామహావాళ్ళు మన్ను మూకుళ్ళు అయిత్యే, నీవొక జల్లిమూకుడివి.
78. మహారాజావారని మనవిచేసుకుంటే, మరి రెండు వడ్డించ మన్నాడట.
79. మహారాజుకైనా మన్ను నమ్మిన వాడే అన్నం పెట్టాలి.
80. మహారాజు పెంతదింటే మందుకు, పేదవాడు తింటే కూడులేక అన్నట్లు.
81. మహారాజులమే కాని, పొయ్యి రాజదు.
82. మహాలక్ష్మి పండుగకు మాడెత్తు చలి.
83. మహావృక్షం క్రింద మొక్కలు పెఱుగవు.


మా


84. మాంసం తింటామని ఎముకలు మెడకు కట్టుకుంటామా?
85. మాంసం తింటాడని పేగులు మెడలో వేసుకుంటాడా?
86. మాంసం తినేవాడు పోతే, బొమికెలు తినేవాడు వస్తాడు.
87. మాంసం మాంసాన్ని పెంచుతుంది.
88. మాంసమంటే సైసుయ్ పైసలంటే కైకుయ్
89. మా ఆయనే ఉంటే, మంగలివాణ్ణి అయినా పిలుచుకు వచ్చేవారు కదా.
90. మా ఇంటాయనకు మగతనముంటే, పొరుగింటాయన పొందెందుకు?
91. మా యింటికొస్తే మాకేం తెస్తావు? మీ ఇంటికొస్తే మాకేమి ఇస్తావు?
92. మా కాయుష్యమస్తు! మా కారోగ్యమస్తు! అని దీవించుకొనినట్లు.
93. మాకు కుడుము, మీకు వక్క (మూకుడు).
94. మాగి చెడ్డ గొడ్డు మాదిగింటికైనా తగదు.
95. మాగి పొద్దు మాటాడ దీరదు.
96. మాగిలి దున్నితే మరింత పంట.
97. మాగిలి దున్నితే మాలవానికైనా పైరగును.
98. మాఘ(ఖ) ,మాసపు చలి మంటలో పడ్డా తీరదు.
99. మాఘమాసపు వాన - మగడులేని చాన.
100. మాఘమాసంలో మ్రాకులు సైతం వణకును.

Sunday, October 2, 2011

సామెతలు 72


1. మగడు శయ్యకు పిలిచిన రాని మగువ, మిండడు వలుకులమిట్ట కీడ్చినా పోవును (వలుకులమిట్ట=వల్లకాడు).
2. మగని చుట్టాలు చెప్పులు ముంగిట విడిస్తే. ఆలిచుట్టాలు అరపరమటింట్లో విడుస్తారు.
3. మగని తిట్టినాపె, మరదిని మన్నించునా?
4. మగనిసొమ్ము తిని, మిండని పాట పాడినట్లు.
5. మగ బయిసి లేని మీసమెందుకంటే, ఎరువు నీళ్ళు లేకుండా అట్టే ఎదిగే వాటికి నేనేమి చేసేది అన్నాడట.
6. మగవాడు తిరుగక చెడును, ఆడది తిరిగి చెడును.
7. మగవాని పెండ్లా? ఆడదాని పెండ్లా? అంటే, అదేమో నాకు తెలియదు, గాడిపొయ్యిదగ్గర కాస్త వేస్తే గతికి వచ్చినాను అన్నాడట.
8. మగవాని బ్రతుకు చిప్పనిండ మెతుకు, ఆడదాని బ్రతుకు గంజిలో మెతుకు.
9. మొగాళ్ళ మెరుగులు మొగాలపైనే కనిపిస్తవి.
10. మగ్గం గుంతలో పాముంది, మగాళ్ళుంటే పిలవ్వే అన్నాడట.
11. మగ్గాని కొకరాయి మరవకుండా పట్టండి.
12. మాఘకు మానికంత చెట్టయితే, కార్తీకానికి కడవముంతంత గుమ్మడికాయ.
13. మాఘ తిమిరితే మదరుమీద కఱ్ఱైనా పండును (తిమురు=ఉఱమక మెఱయు).
14. మాఘపుబ్బలు వరపయితే, మహత్తర క్షామం.
15. మాఘపుబ్బలు వరపయితే,మీఅన్నసేద్యం, నాసేద్యం మన్నే.
16. మాఘలో చల్లిన విత్తనాలు మచ్చలు కనబడతాయి.
17. మాఘలో పుట్టి, పుబ్బలో మాడినట్లు (గిట్టినట్లు).
18. మాఘలో మానెడు చల్లుటకంటె ఆశ్లేషలో అడ్డెడు చల్లుట మేలు.
19. మాఘలో మానెడు, పుబ్బలో పుట్టెడు.
20. మచ్చనాలుక వానికి మాట నిలకడలేదు.
21. మచ్చాలు (మత్యాలు) దినే నోటికి సొచ్చాలు ఎట్లా వస్తవి? అన్నాడట.
22. మజ్జిగకు వచ్చి బఱ్ఱెను బేరమాడినట్లు.
23. మజ్జిగకు వచ్చి, ముంత దాచినట్లు.
24. మట్టికుండలో ఉంటే మనోవ్యాధి, తోలుపొట్టలో ఉంటే తోచి ఉంటుంది.
25. మట్టిగడ్డలో కప్ప కూస్తే ఒక జాములో వాన.
26. మట్టిగుఱ్ఱాన్ని నమ్మి, ఏట్లో దిగినట్లు.
27. మట్టిగోడ కడితే రొంపే.
28. మట్టు మీరు మాటకు మారు లేదు.
29. మట్టేద్దయినా మా ఎద్దే మంచిది.
30. మడత కుడుములు, శేషపాంపులు.
31. మడికి గట్టు, ఇంటికి గుట్టు.
32. మడికి గట్టు, మాటకు గుట్టు.
33. మడికి మంద, చేనుకు ఎరువు.
34. మడిచారుమీద మనుపోయ, అటికెడు చారు బోర్ల పోయెనే.
35. మడి దున్ని మనినవాడు, చేను చేసి చెడినవాడు లేడు.(మడీ=మాగాణి; చేను=మెట్ట).
36. మడి దున్ని మహారాజైనవాడు, చేనుదున్ని చెడ్డవాడు లేడు.
37. మడిన పడ్డనీరు, పైపడ్డ దెబ్బ పోవు.
38. మడిమల్లేసి బిదాణం పీకేసి సరువ కోసేసి.(బిదాణం=తులసికోట; సరువ=బిందె; చెరవ=చేదుటకు ఉపయోగించునది).
39. మడి బీదకాదు, రైతు పేద గాని.
40. మడుగు చీరకు మసి తాకినట్లు (మడుగు=చలువచేసి మడతపెట్టిన గుడ్డ).
41. మడ్డిముండకు మల్లెపూలిస్తే, మడిచి ముడ్డికింద పెట్టుకున్నదట.
42. మణిని మణితో కోయవలె (వజ్రం వజ్రాన్ని భేదిస్తుంది).
43. మణుం గొట్టగా మాసం చిక్కినాడు.
44. మణుగు సగము, మైలా సగమే.
45. మణులు చెక్కిన సంకెళ్ళ వలె.
46. మతి ఎంతో గతి అంత.
47. మతిమరపువాడు నీళ్ళచాయకు (చెంబొట్లకు) పోయినచోట ముడ్డి మరచివచ్చినాడట.
48. మతిమరుపుల వానికి ముల్లిరుపుల వాడు.
49. మతిమరుపులో నీళ్ళలో బడి, ఈదను మరచిపోయినాడట.
50. మతిమీద మన్ను పోతు, ఉప్పుకు పోయి నిప్పు తెత్తు.
51. మతి లేనమ్మకు గతిలేని మగడు.
52. మతి లేని మాట - శృతిలేని పాట.
53. మతిలెన్ని చెప్పినా మంకుబుద్ధి మానదు.
54. మతు లెన్ని చెప్పినా మామపక్కనే గానీ తొంగోనన్నదట (పడుకుంటా నన్నదట).
55. మదికాశ ఘటింపని మోవి, గుత్తలంజల పరమైన దీవి.
56. మదిలోన నొకటి, మాటలాడు టొకటి.
57. మదురుమీది పిల్లి వాటము (వలె, మాదిరి) (సమయానుకూలంగా అటొ ఇటో దూకును).
58. మదురు వారమడియైనా కావలె, మాటకారి మగడైనా కావలె (వార =ఎడము, ప్రక్కన).
59. మద్దులు మునిగి పార, వెంపళ్ళు తమకెంత బంటి యన్నట్లు.
60. మద్దికాయలు మాటిడ్డ మాడ్కి.
61. మద్దిమాను చేల్లో ఎద్దులు మేస్తే, మాముద్దలు మానునా?
62. మద్దెల తాళగతులు దెలియకనే మర్ధించుట సుఖమా?
63. మద్దెల బోయి రోలుతో మొరబెట్టుకొన్నట్లు.
64. మద్దెలలోని ఎలుక వలె.
65. మద్యపానం చేయను మడిగుడ్డ కావలెనా?
66. మద్యపాయికి అనరాని మాట లేదు.
67. మధ్యవైష్ణవుడు నామములకు పెద్ద.
68. మనకు పులి భయం, పులికి మన భయం.
69. మన గుమ్మడికాయలు మంచివైతే, బజార్లో ఎందుకు దొర్లుతుంటాయి?
70. మన చల్ల మనమే పలుచన చేసుకుంటామా? (అనుకుంటామా?)
71. మనదికాని పట్నం మహాపట్నం.
72. మన దీపమని ముద్దులాడితే మూతి కాలకుంటుందా?
73. మన నువ్వులలో నూనె లేకపోతే, గానుగవాణ్ణి అంటే ఏమిలాభం?
74. మన బంగారం మంచిదైతే, కంసాలి ఏమిచేయగలడు?
75. మన మెఱుగని చెవులకు మద్దికాయలా?
76. మనసిచ్చీ మనసివ్వక (మనసురాక) మనువుకుబోతే నిలుచున్నట్లే నిద్రవచ్చిందట.
77. మనసుకు నచ్చినవాడు మగడుగానీ మంగళసూత్రం కట్టగానే మగడుగాడు.
78. మనసు విరిగితే అతుక్కోవచ్చునిగానీ కుండపగిలితే అతుకరాదు.
79. మనసుంటే మార్గముంటుంది.
80. మనసు కుదిరితే మల్లి, మనసు కుదరకుంటే ఎల్లి.
81. మనసు దిద్దరాదు మహిమీద నెవనికి.
82. మనసు మండిగెలు చేసుకుంటే గోధుమ లేవడిస్తాడు?
83. మనసు మహామేరువు దాటును, కాలు కందకం దాటదు (గడప దాటలేదు).
84. మనసున నాటిన మాటలు చెరపలేరు.
85. మనసునిల్ప శక్తిలేకపోతే మంచివిరుల పూజేమి చేయును?
86. మనసులేని మనువు వలె.
87. మనసులేనివాని మంత్రంబు లేలయా?
88. మనసులోని వెతకు మందు లేదు.
89. మనసులోని మర్మం చాటుకొనే మానవుడు మాతలు నేర్చినాడు.
90. మనసులోని మర్మం నీళ్ళలోని లోతు ఎరుగలేరు.
91. మనసులోని మర్మం ముఖమే వెల్లడించును.
92. మనసు విరిగెనేని మరియంట నేర్చునా?
93. మనసెఱుగని కల్లా, ఒళ్ళెరుగని సివమా? (ఉండవనుట).
94. మనసో మామగారి తద్దినమో అన్నారు.
95. మనస్సుకు మనస్సే సాక్షి.
96. మనస్సులో ఎంత ఉంటే, సోదెలో అంతే వస్తుంది.
97. మనసు స్వాధీనమైన ఘనునికి మరి మంత్రతంత్రములేల?
98. మన ఉన్న ప్రాణాన్ని మంట గలిపినట్లు.
99. మనిషి ఉన్ననాడు మజ్జిగ లేదు, ఒలికమీద కట్టివేయను పాడిఆవు (ఒలికి=స్మశానము).
100. మనిషి కాటుకు మందులేదు.