సామెతలు 54

1. నూతి దరిచేరి, నోట గొణిగితే ఈత వస్తుందా?
2. నూతిలో నీరు తోడుకోవాలి గానీ, తనంతటతానే పైకివస్తుందా?
3. నూతిలో పడబోయి తాప వెదకినట్లు (తాప=తెప్ప).
4. నూనె అన్నంతిని, నూతికి కాళ్ళు జాపిందట.
5. నూనె కొలిచిన గిద్దకు జిడ్డు కాదా?
6. నూనెతో మండే దీపం నువ్వులతో మండునా?
7. నూనెలేని వత్తి ఎగదోస్తే నేమి? దిగదోస్తే నేమి?
8. నూరి భరించలేనమ్మ, తాగి భరిస్తుందా?
9. నూరు అప్పడాలకు ఒకటే సొడ్డు.
10. నూరు ఆవులలో ఒక ఆవు ఈచుకపోతే లెక్కేమిటి? (ఈచుకబోవుట = చచ్చిన దూడను వేయుట).
11. నూరు కల్లలాడి అయినా ఒక ఇల్లు నిలుపమన్నారు.
12. నూరు కాకులలో ఒక కోకిల.
13. నూరు కొరడా దెబ్బలైనా ఒక బొబ్బట్టుకు సరిరావు.
14. నూరు గుడ్లుతిన్న రాబందుకైనా ఒకతే గాలిపెట్టు.
15. నూరు గుఱ్ఱాలకు అధికారి, ఇంటభార్యకు ఎండుపూరి.
16. నూరు గోవిందలు పెట్టవచ్చు కానీ ఒక్క దాసరికి పెట్టడం కష్టం.
17. నూరు తిట్టినా ఒక గుమ్మడికాయ (బద్ద) ఇస్తే సరి.
18. నూరు నోములు ఒక ఱంకుతో సరి (వ్యర్థమైపోవును).
19. నూరు పూసలకు ఒకే కొలికి.
20. నూరు భక్షణములున్నా నోటి కబ్బినంతే.
21. నూరుమంది గుడ్డివాళ్ళు నూతిన బడితే, కన్నున్న వాడొకడు గడ్డకు ఎత్తును.
22. నూరుమంది మొండిచేతులవాళ్ళు పోగై, గొడ్డూగేదె పాలు పితికినట్లు.
23. నూరుమందిలో నూనెబిడ్ద ముద్దు.
24. నూరుమాటలు ఒకవ్రాతకు ఈడుకావు.
25. నూరు వరహాలకు నూలుపోగన్నట్లు.
26. నూరేండ్లు చింతించినా నొసటి వ్రాలే గతి.
27. నూలుబట్ట నూరేండ్లు కడతామా?

నె

28. నెగడాశే గానీ మగుడాశ లేదు (నెగడు = చలి కాచికొనుటకు వేసిన మంట. ఇది ఆరిపోదు).
29. నెత్తి కాలనిదే జోలె నిండదు.
30. నెత్తిన నోరుంటే పెత్తనం సాగుతుంది.
31. నెత్తిన మూటకు సుంక మడిగినట్లు.
32. నెప్పరగత్తి పప్పులొండితే, వడిగలమ్మ ఒళ్ళో బెట్టుకొని పోయిందట.
33. నెమలికంటి నీరు వేటగానికి ముద్దా?
34. నెమలి కూసినట్లు పికిలి కూయబోయి పిత్తుక చచ్చిందట.
35. నెమలిని చూచి నక్క నాట్యమాడినట్లు.
36. నెయ్యానికైనా, కయ్యానికైనా సమత ఉండాల.
37. నెయ్యి అని అరచి, నూనె అమ్మినట్లు.
38. నెరిధనమును దాయల (దాయాదుల) కిచ్చితే నెనరు మాటలు కలుగునా?
39. నెఱజాణ నేరననును, నేర్తు ననువాడు నింద పాలగును.
40. నెఱ ఱంకులాడికి నిష్ఠ మెండు.
41. నెల తక్కువైనా రాజుఇంట పుట్టమన్నారు (కాపింట; కోమటింట).
42. నెల తక్కువైనా మొగపిల్లవాడే మేలు.
43. నెల బాలుడికి నూలుపోగు.
44. నెలవు దొంగ ప్రాణం చుట్టు.

నే

45. నేటి కవులు సిరాలో ఎక్కువ నీళ్ళు కలిపి వ్రాస్తున్నారు.
46. నేటి బిడ్డే రేపటి తండ్రి.
47. నేటి విత్తే రేపటి చెట్టు.
48. నేడు గంత వేసి, రేపు ఎక్కినట్లు.
49. నేడు నవ్వు, రేపు (మరునాడు) ఏడ్పు.
50. నేడు నిప్పు, రేపు నీఱు (నీఱు= నివురు, బూడిద).
51. నేతికుండ నేలబెట్టి, ఉత్తకుండను ఉట్టిమీద పెట్టినట్లు.
52. నేతిగూన (గిన్నె) చేతబూని, నిచ్చెన ఎక్కినట్లు.
53. నేతిబీరకాయ; విభూతిపండు; జీలకర్ర (సామ్యము; బీరలో నెయ్యి లేనట్లు).
54. నేనాడేదే బండిసిరి ఆట, మా పెదబావ చూస్తాడంటే ఎలా?
55. నేను పుట్టకపోతే నీకు పెండ్లానే లేకపోవునే అంటే, నీవు పుట్టకపోతే నీ తల్లినే పెళ్ళాడి ఉందు నన్నాడట.
56. నేనుపోతే మజ్జిగనీళ్ళకు దోవలేదు గానీ, నా పేర చీటీపోతే పెరుగు పంపుతారు అన్నాడట.
57. నేను మందు తింటా, నీవు పథ్య ముండు మన్నట్లు.
58. నేను లేకపోతే ఎవణ్ణి పెళ్ళాడువంటే, నీ అబ్బంటోడు ఇంకొకడు పుట్టిఉంటా డన్నదట.
59. నేను ఒకపొద్దే, నా మగడు ఒక్క పొద్దే, పిండీ, బియ్యం లేక పిల్లలూ ఇక పొద్దే.
60. నేనూ బండెద్దునని గుద్దకు పేడ రాసుకొన్నట్లు.
61. నేములు కాచిన భూములు పండును.
62. నేయిచెడి నూనెచెడి పొగమాత్రం మిగిలింది (హోమం).
63. నేరక నేరక నేరేళ్ళు తినబోతే, నేరాలు ఒడిగట్టినట్లు.
64. నేరము గలిగినచోటనే కారుణ్యము.
65. నేరేళ్ళు నెగ్గేది, మారేళ్ళు (మామిళ్ళు) మగ్గేదీ- మంచికాలానికి లక్షణం.
66. నేరేళ్ళు పండితే నేలలు పండును.
67. నేర్చి చెప్పిన మాట నెరవాది మాట.
68. నేర్చినమ్మ ఏడ్చినా బాగుంటుంది.
69. నేర్చిన బుద్ధి ఏర్చినా పోదు.
70. నేర్చి బ్రతికినవాడు, నేర్వక చెడ్డవాడూ లేడు.
71. నేర్పు కలిగినమ్మ చేతితో అతిరసాలు కాలిస్తే, ఓర్పుగలమ్మ ఒడిలో గట్టుకొని పోయిందట.
72. నేర్చుబో చంకల బిడ్డలాడిపడ సారసలోచన మాటలాడగన్.
73. నేర్పులేనివాని నెరయోధుడందురా?
74. నేలది తీసి నెత్తికి రుద్దుకొన్నట్లు.
75. నేలమీద వ్రాసిన బూరెను ఇంత తింటావా? అంత తింటావా? అన్నట్లు.
76. నేలమునగకు నిచ్చెన వేసేవాడు.
77. నేల మెత్తనిదని మోచేత త్రవ్వినట్లు.
78. నేల విడిచిన సాము - తాళం విడిచిన పాట.
79. నేల విడిచిన సాము - నీరు విడచి ఈత.
80. నేల విడిచిన సాము - మతి విడిచిన మాట.
81. నేసేవాణ్ణి నమ్ముకొని పొలిమేర జగడం ఒప్పుకొన్నట్లు.

నై

82. నైజ గుణానికి, గుడ్డికంటికి మందులేదు.

నొ

83. నొచ్చినవాడా నువ్వులు చల్లమన్నట్లు.
84. నొచ్చి నొసట పలుకదు, వచ్చినవాని విడువదు.
85. నొప్పించక తానొవ్వక తప్పించుక తిరుగువాడె ధన్యుడు.
86. నొప్పు లెత్తుకున్నప్పుడే మంత్రసానికి దెప్ప సందు.
87. నొయ్యకుండా చేస్తే కొయ్యకుండా పండును.
88. నొసట పళ్ళు లేవు, నోట్లో కళ్ళు లేవు.
89. నొసట నామాలు, నోట బండబూతులు.
90. నొసటమీది వ్రాత నులిమిన పోవునా?
91. నొసట వ్రాసిన వ్రాత నులిమితే చెడదు.
92. నొసట వ్రాసిన వ్రాలు (వ్రాత) చెఱిపేదెవరు?
93. నొసట వ్రాసిన వ్రాలు కన్నా కలదా వెయ్యేళ్ళు చింతించినన్.
94. నొసలు భక్తుడు నోరు తోడేలయా.

నో

95. నోచిన వారి సొమ్ములు నో(య)మనివారికి వచ్చునా?
96. నోటిఆయి రొమ్ముకు తగులుతుంది.
97. నోటికి చేతికి చీకటి లేదు.
98. నోటికి తీపు, ముడ్డికి చేటు.
99. నోటికి మీరిన కడి మింగరాదు.
100. నోటికీ చేతికి ఎంగిలి లేదు.