సామెతలు 47

1. దానం చేయ్యని చేయి- కాయలు గాయని చెట్టు.
2. దానము చేసిన ఆవుకు దవడపళ్ళు ఎంచబోకు.
3. దాన మీని వాడు ధన్యుండు కాడయా.
4. దానములేని విత్తము సంతానం లేని స్త్రీ వంటిది, కలుజు (తూము) లేని చెరువు వంటిది.
5. దానాలలోకెల్ల గర్భదా(ధా)నం పుణ్యం.
6. దానాలలోకెల్ల నిదానం శ్రేష్టం.
7. దాన్ని నమ్ముకొని ధర్మవరం పోతే, అదిపోయి బుక్కపట్టణం చేరిందట.
8. దాపున గుడి కట్టితే దూరాన వర్షం (గుడి= చంద్రుని చుట్టు వేసిన వలయం).
9. దాయ కట్టని ఆవు తన్నక మానదు (దాయ=బంధము).
10. దాయాది ఉంటే నిప్పెందుకు?
11. దారికి సుంకం చెల్లించమన్నట్లు.
12. దారిద్ర్యము ఆరవ ఇంద్రియము.
13. దారిద్ర్యము ఐశ్వర్యము తరతమ భేదాలుగల కలుషములు.
14. దారిద్ర్యము నాగరికత సృష్టించినదే.
15. దారిద్ర్యమున నుండి తన పూర్వ సంపద లూరక తలచువాడుత్త వెధవ.
16. దారిద్ర్యానికి సానుపు పంట.
17. దారినపోయే తగులాటాన్ని దాపుకు కొనితెచ్చుకొన్నట్లు.
18. దారినపోయే తద్దినమా! (దరిద్రమా) మా ఇంటికి రా అన్నట్లు
19. దారినపోయే మారెమ్మా! మా ఇంటిదాకా వచ్చిపో అన్నట్లు.
20. దారినపోయ్యే శనిని నా నెత్తిమీదుగా పొమ్మన్నట్లు.
21. దారినపొయ్యే శనేశ్వరాన్ని కొనకొచ్చుకొన్నట్లు.
22. దారిలో దొరికింది ధర్మానికి పోయింది.
23. దాలిగుంటవారు తామరగుంటకు, తామరగుంటవారు దాలిగుంటకు వచ్చినట్లు.
24. దాలిగుంటలో కుక్క మాదిరి.
25. దాష్టికపు ముష్టి (నియోగిది).
26. దాష్టికానికి ధర్మం లేదు, కాయకంటికి చూపులేదు.
27. దాసరికి తగిన పూసలు.
28. దాసరయ్య తప్పు దండంతో సరి.
29. దాసరి తిప్పలు పెరుమాళ్ళ కెఱుక.
30. దాసరి పాటకు ముష్టి ముద(జ)రా.
31. దాసరి పాట్లు దైవాని కెఱుక.
32. దాసరివా జంగానివా అంటే, ముందూరును బట్టి అన్నాడట.
33. దాసి కొడుకైనా, కాసులు కలవాడే రాజేంద్రుడు.
34. దాసికి శిక్ష తలగొరిగింపు, భార్యకు దండన పడక వెలివెత.
35. దాస్యం ప్రతి ఆత్మలో పెరిగే కలుపు మొక్క.
36. దాసుని తప్పు దండముతో సరి.
37. దాక్షారామం భీమన్నలా ఎంత పొడుగు?(భీమేశ్వరాలయంలో లింగము పొడవైనది, రెండంతస్తుల ఆలయం).

ది

38. దింపుడు కళ్ళ మాశ (కడపటి ఆశ).
39. దిక్కులన్నీ ఒక్క దిక్కుకు తెచ్చినట్లు.
40. దిక్కులేని ఇంట్లో దెయ్యాల కాపురం.
41. దిక్కులేని నాడు ఊరికి నక్కే పోతురాజు.
42. దిక్కులేని వారికి దేవుడే దిక్కు.
43. దిగంబర సన్యాసికి చాకలితో అవసరమేమి?
44. దిగితే గానీ లోతు తెలియదు.
45. దిగు దిగు మనే నాసవతే గానీ, దిగే నా సవతే లేదు (ఒక సవతి లేదు).
46. దినదినగండం నూరేండ్లాయుస్సు.
47. దినము మంచిదని తెల్లవార్లు దోచినట్లు.
48. దినమూ చచ్చేవానికి ఏడ్చేదెవరు?
49. దినమూ ప్రయాణం చద్దెన్నం చేటు (తినుటేగానీ ప్రయాణం సాగుటలేదు).
50. దినవెచ్చం దివిటి వెలుగు - పూటబత్తెం పుల్ల వెలుగు.
51. దిబ్బాలమ్మకి దీపం పెడితే, పందిమగడు వచ్చి పడదోసిపోయే.
52. దిమాకి ఎక్కినవాడు దిక్కులు చూస్తే, పలాకి ఎక్కినవాడు ప్రక్క చూచినాడట.
53. దివాణంలో దిక్కు లేదు, అంబటిలో ఉప్పు లేదు.
54. దివిటి ముందు దీపం పెట్టినట్లు.
55. దివ్వె తీసిన గూడు వలె.
56. దిసమొలవాడా! కాళ్ళకట్టువాని కప్పు మన్నట్లు.
57. దిసమొల వానికి దిగంబరుడు బట్ట కట్టినట్లు.
58. దిసమొలవాణ్ణి గోచిపాతగాడు బట్ట అడిగినట్లు.

దీ

59. దీపము ఆరినతరువాత దినుసంతా ఒక్కటె.
60. దీప ముండగానే ఇల్లు చక్కవెట్టుకోవలె.
61. దీపముండగానే నిప్పుకు దేవులాడినట్లు.
62. దీపం పేరు చెపితే చీకటి పోతుందా?
63. దీపం ముడ్డికిందనే చీకటి.
64. దీపాన వెలిగించిన దివిటీ పెద్దదైనట్లు.
65. దీపావళికి దీపమంత చలి.
66. దీపావళి వర్షాలు దీపాంతరాలు దాటుతాయి.
67. దీప్తభానుని గని తిమిరంబు నిలుచునా?
68. దీవించువారు ఏండ్లేల ఇస్తారు?

దు 

69. దుంగ దించి బండ నెత్తుకొన్నట్లు.
70. దుక్కం (దుఃఖం) లేనోడు దూడను గడిచ్చుకొన్నాడట (గడిచ్చు= సంపాదించు).
71. దుక్కంగా పోయి దులువంగ వచ్చు (దులుపుట=ధాన్యం రాల్చుట, కుప్ప నూర్పిళ్ళ సమయం).
72. దుక్కి ఉంటే దిక్కు ఉంది.
73. దుక్కి కొద్దీ పంత, బుద్ది కొద్ది సుఖం
74. దుక్కిగల భూమి, దిక్కుగల మనుజుడు చెడడు.
75. దుక్కి చలువే చలువ - తల్లి పాలే పాలు.
76. దుక్కుటెద్దుకు పంచదార అటుకులు కావలెనా?
77. దుక్కిటెద్దు చావు, పక్కలో పెళ్ళాంచావు వంటిది.
78. దుక్కిటెద్దు దేశాంతరం పోయినట్లు.
79. దుక్కిటెద్దు బుట్టమేపువేళ గాటికి లాగినట్లు.
80. దుక్కిటెద్దు దేశాంతరం వెళ్ళితే పట్టీ దున్నించారట.
81. దుక్కిటెడ్లు పోట్లాడి దూడల కాళ్ళు విరిచినట్లు.
82. దుడ్డూకఱ్ఱా దుడ్డుకఱ్ఱా ఎవరి మాట వింటావే? అంటే, ఎవరిచేతిలో ఉంటే వారిమాట అన్నదిట.
83. దుక్కినాగలి చెక్కే వడ్రంగికి మేడలుకట్టు నేర్పుండునా?
84. దుడ్డుకఱ్ఱ అనగానే బుఱ్ఱ బద్దలవుతుందా?
85. దుడ్డుకు ఒక్కడైనా దూదేకులవాణ్ణి జీతాని కుంచుకోకు.
86. దుడ్డు దుగ్గనిలేని నాబట్ట దువ్వింది దువ్విందే.
87. దుత్తకు పాల రుచి తెలుసునా?
88. దున్నంగపోయి దులపంగ వచ్చు.
89. దున్న ఈనినదంటే, దూడను గాట కట్టి వేయమన్నట్లు.
90. దున్నక చల్లితే కొయ్యక పండును.
91. దున్నని వానికి గుడ్డ ఎందుకు? ఏలనివానికి పెండ్లామెందుకు?
92. దున్నక వేసిన ఆముదాలు, ఆసాది కిచ్చిన అప్పు తిరిగిరావు.
93. దున్న తగిలితే మన్ను ముట్టవలెను.
94. దున్న దగ్గర వీణ వాయించినట్లు.
95. దున్నపోతు తన వీపు తోముకోలేదు, వాడు తోముకోగలడు, అంతే భేదం.
96. దున్నపోతు ఈనిందంటే చెంబుతేరా పాలుపితుకుదా మన్నట్లు.
97. దున్నపోతు మీద వాన కురిసినట్లు.
98. దున్నపోతులా ఉన్నావు తేలుమంత్రం తెలియదా? అన్నాడట.
99. దున్నబోతే దూడలలోను, మేయబోతే పోతులలోను.
100. దున్నలా కష్టపడి దొరలా తినవలె.