సామెతలు 43

1. తిండికి ముందు కోపు, పనికి వెనుక కోపు (కోపు=పార్శ్వము, ప్రవేశము).
2. తిండికి ముండు, దండుకు వెనుక.
3. తిండికి ముందెత్తు, పనికి వెనకెత్తు.
4. తిండికి లేకపోయినా తిక్కకేమి లోటు?
5. తిండికి వచ్చినట్లా? తీర్ధానికి వచ్చినట్లా?
6. తిండి చింత, దండి చింత.
7. తిండిబోతు సంగతి పెండ్లామేరుగు.
8. తింత్రిణీక మహిమ తినువా డెరుంగును.
9. తిండిలేనమ్మ తిరనాళ్ళకు పోతే ఎక్కా దిగా సరిపోయింది.
10. తిక్కపిల్ల తీర్ధంపోతూ, అక్కమొగుడిని వెంటబెట్టుకు పోయిందట.
11. తిక్కప్ల్లా! తిక్కపిల్లా! మా అక్కపిల్లను చూస్తివా అంటే, చూస్తి- శుక్రవారమని కావలించుకొంటి, మాటలాడుదామంటే మఱచిపోతి అన్నదిట.
12. తిక్కలవాడు తిరనాళకు పోతే, ఎక్కాదిగా ఏడునాళ్ళు పట్టిందట.
13. తిట్టకురా తత్తుకొడుకా అన్నట్లు.
14. తిట్టబోతే అక్కబొడ్డ, కొట్టాబోతే వేకటి మనిషి (వేకటి మనిషి=గర్భిణి).
15. తిట్టితే చచ్చినవాడు లేడు, దీవించితే బ్రతికినవాడు లేడు.
16. తిట్టితే కోపం, కొట్టితే నొప్పి.
17. తిట్టితే గాలికి పోతవి, తింటే లోనికి పోతవి.
18. తిట్టుకొక శృంగారమా?
19. తిట్టే నోరు కొ(కు)ట్టినా ఊరకుండదు.
20. తిట్టె నోరు, తినే నోరు, తిరిగే కాలు ఊరకుండవు.
21. తిత్తికాసులు జెల్లె, తిడునాళ్ళ జెల్లె.
22. తినక చవి, చోరక లోతు తెలియవు.
23. తినకుండా రుచులు, దిగకుండా లోతులు తెలియవు.
24. తిన కూటికి దారిలేదు కానీ,; తనవారికి తద్దినాలట.
25. తినగతినగ వేము తియ్యనై యుండును.
26. తినగల అమ్మ తిండి తీర్ధాలలో బయటపడుతుంది.
27. తినగా తినగా గారెలు చేదు.
28. తినబెట్తమంటే, వినబెట్ట మన్నట్లు.
29. తినబోతూ రుచులడిగినట్లు.
30. తిననేర్చినమ్మ పెట్టనేరుస్తుంది.
31. తిమమంటే పులివల్లదు.
32. తినమరిగిన కుక్క రేవు కాసిందట.
33. తినమరిగిన కుక్క అలమరిగి చచ్చిందట.
34. తినమరిగిన కోడి అలమరిగినదట. (అలమరుగు= అలమటించు)
35. తిమరిగిన కోడి ఇల్లెక్కి కూసిందట.
36. తినమరిగిన ప్రాణం అల్లాడి చచ్చిందట.
37. తిమమరిగినమ్మ వరిమడి దోవ పట్టినట్లు.
38. తినా కుడువా తీర్ధం పోవాలి, తిండికి మాడ పెండ్లికి పోవాలి.
39. తినాలేదు పట్టాలేదు బొట్టైనా పెట్టుకో.
40. తిని ఉండలేను, తీసి బొందవెట్టు.
41. తిని ఉండలేక, తాగి బొందను పడినట్లు.
42. తిని కుడువ వలె, ఋణాలు పోవలె, పనిజేయి పెండ్లికి పోవలె.
43. తినేకూటిలో మన్ను పోసుకొన్నట్లు.
44. తినేది కుడుచేది తిమ్మక్క, మోసుకు తిరిగేది మొఱ్ఱెక్క.
45. తినేది కుడిచేది (పెట్టేది) రెడ్డిసాని, (కనేది) కట్టేది గుడ్డిపోలి (కట్టుట= పశువుల గర్భధారణ).
46. తినేది గొడ్డుమాంసం, చేసేది దేవతార్చన.
47. తినేవరకు ఆకలికుట్టు, తిన్నతర్వాత దండికుట్టు.
48. తినేవి తిప్పకాయలు, వెళ్ళగ్రక్కేవి వెలగకాయలు.
49. తిన్న ఇంటి వాసాలు (లెక్కపెట్టు) ఎంచుతావేమిరా? అంటే పొరుగింటి సంగతి నాకేమి తెలుసు అన్నాడట.
50. తిన్న ఇంటి వాసాలు లెక్కపెట్టినట్లు.
51. తిన్న ఇల్లు గుద్దలించా వేమిరా? అంటే, తినని ఇంట్లోకి రానిస్తారా అన్నాడట.
52. తిన్న కుక్క తినిపోతే, కన్నకుక్కను కట్టేసినారంట.
53  తిన్న కుక్క తినిపోతే, కన్నకుక్కకు కాలు విరిగకొట్టినట్లు.
54. తిన్నవాడే మన్నవాడు, మన్నవాడే మహరాజు.
55. తిన్నోడికి తిండిబెట్టడాం, బోడిగుండోడికి తలకుబోయడం సులభం.
56. తిప్పులాడీ! మా అవ్వను చూచినావా? అంటే, తీర్ధంలో మా బావను చూచినావా అన్నదిట.
57. తిమ్మన బంతికి తియ్యని చారు-అన్నము (తిమ్మన్న=తిరుమల అన్న, వేకటేశ్వరుడు; కోతి).
58. తిమ్మన్న బంతికి రమ్మంటారు కాబోలు.
59. తిమ్మన్న! తిమ్మన్న! నమస్కారమంటే, నా పేరు నీకెలా తెలిసింది అంటే, నీ ముఖం చూడగానే తెలిసింది అన్నాడట.
60. తిమ్మిని బ్రహ్మి, బ్రహ్మిని తిమ్మి చేసినట్లు.
61. తియ్యగా తియ్యగా రాగం, మూల్గగా మూల్గగా రోగం.
62. తియ్యటి తేనె నిండిన నోటితోనే తేనెతీగ కుట్టేది.
63. తిరిగి ఆడుది, తిరుగక మగవారు చెడుదురు.
64. తిరిగితే వరిపొలం, తిరుగకపోతే అడవిపొలం.
65. తిరిగి రైతు, తిరుగక బైరాగి చెడుదురు.
66. తిరిగివచ్చిన భార్య, తిరుగబోత (తిరుగమూత) వేసిన కూర బహురుచి (తిరుగబోత=తిరుగమాత=పోపు).
67. తిరిగేకాలు తిట్టె నోరు ఊరుకోవు.
68. తిరిపం పెట్టె అమ్మను మగనితోపాటు పెట్టమన్నట్లు.
69. తిరివపుకూడు బర్కతు లేదు, తిన్నవఱకు నమ్మిక లేదు (బర్కతు=క;అసివచ్చుట).
70. తిరివపు మజ్జిగకు వచ్చి, పాడిగేదెను బేరమాడినట్లు.
71. తిరిప మెత్తేవానికి పెఱుగన్నం కరవా?
72. తిరిపెపు అనుభవం తమి దీరదు.
73. తిరిపెపు తిండి తింటే, మిట్టచేనుకు ఒడ్డువేసినట్లుండాల (ఎగదన్ని ఉండును).
74. తిరిపెమున లేమి తీరుతుందా?
75. తిరునాళ్ళకు (తీర్ధం) పోతూ తీసిపొమ్మన్నారు. పెండ్లికిపోతూ పెట్టుకో పొమ్మన్నారు.
76. తిరుగనేర్చినవాడు ధీరుడై యుండురా.
77. తిరుగ మరిగిన కాలు, తినమరిగిన నోరు ఊరుకోవు.
78. తిరునాళ్లకు పోయివచ్చిన మొగం మాదిరి (అలసి సొలసి వచ్చును).
79. తిరుపతి పోగానే తురక దాసరి కాడు.
80. తిరుపతిలో పుట్టగానే దున్న గోవిందా అంటుందా?
81. తిరుమణి పెట్టనేరిస్తే తీర్థాలు గడచినట్లు.
82. తిరుమల్లయ్య సలహా, తిరుపతి వెంకన్న మ్రొక్కు.
83. తిలాపాపం తలో పిడికెడు.

తీ

84. తీగంటి (తీగవంటి) బిడ్డంటే, తెగ తెమ్మని ఏడ్చినదట.
85. తీగ కదిలిస్తే, పొదంతా కదులుతింది.
86. తీగకు కాయ బరువా?
87. తీగ పెట్టినమ్మ మాట తియ్యగా, కమ్మపెట్టినమ్మ మాట కమ్మగా, విచ్చుటాకులున్నమ్మా! నీమాట విన సహించదు అన్నదట.
88. తీగై వంగంది, మానై వంగుతుందా?
89. తీటగలదానికి, తోటగలవానికి తీరిక ఉండదు.
90. తీటబుట్టినవాడే గోక్కుంటాడు.
91. తీటమ్మా! తీటమ్మా! నీ నొసలేమయ్యింది అంటే, తిరుమణి పెడితే పొక్కింది అందిట.
92. తీట సిగ్గెరుగదు.
93. తీతువపిట్ట కాళ్ళు తలక్రిందులుగా పెట్టి ఆకాశం పడకుండా చూస్తానన్నదిట (పట్టుకున్నానందట).
94. తీతువపిట్ట రాయబారం (దుశ్శకునం).
95. తీపి ఏదంటే- ప్రాణం.
96. తీపునంటి ఈగ తెగువతో నీల్గును.
97. తీపుల మాటలకు వీపులు గుంజుతవి.
98. తీయడం పెట్తడం తీపులచేటు కనటం, కూచోవటం నొప్పులచేటు.
99. తియ్యని నోర చేదు మేసినట్లు.
100. తీరుతీరు గుడ్డలు కట్టుకొని తిరునాళ్ళకుబోతే, ఊరికొక గుడ్డ ఊసిపోయిందట.